Tiến sĩ Rosalind Hollingsworth, Giám đốc Bộ phận Y vụ Toàn cầu, Vắc xin cúm, Sanofi Pasteur.

Một mùa cúm lại đến và có thể rất khó dự đoán hết tác hại và biến chứng. Phần lớn mọi người đều biết rằng chúng ta sẽ có thể trải qua vài ngày mệt mỏi trên giường bệnh khi bị cảm cúm - và hầu hết đều bình phục trong vòng chưa đến hai tuần. Chúng ta cũng đều hiểu rằng một số người có nguy cơ nhiễm cúm và chịu biến chứng nặng nề hơn, chẳng hạn như viêm phổi, những đối tượng này bao gồm trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và những người mắc các bệnh mãn tính như hen suyễn, đái tháo đường hoặc bệnh tim, v.v...

Nhưng không ai có thể biết trước được chính xác hậu quả nặng nề nhất của cúm sẽ là gì và người nào sẽ gành chịu hậu quả đó. Thực tế là, những người trưởng thành với cơ thể khỏe mạnh vẫn có thể mắc cúm. Thậm chí là ở những cơ thể khỏe mạnh, các vấn đề lớn về tim mạch như đột quỵ hay đau tim lại xảy đến trong mùa cúm, bắt nguồn từ việc lây nhiễm cúm. ¹

Hậu quả khó có thể đo lường mà chúng ta đều rõ về bệnh cúm chính là lý do khiến cho việc tiêm ngừa vắc xin rất quan trọng. Các tổ chức Y tế Thế giới (WHO),Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (US CDC), và nhiều cơ quan y tế quốc gia trên thế giới đều khuyến cáo rằng việc tiêm ngừa vắc xin là biện pháp tốt nhất và dễ thực hiện nhất để phòng ngừa cúm cũng như giảm thiểu những nguy cơ biến chứng nặng nề từ cúm.
 

Hiệu quả của vắc xin cúm thay đổi theo từng năm, và chịu tác động bởi độ tuổi, thể trạng mỗi người, cũng như sự khó đoán trước của các chủng virut cúm lưu hành (bốn chủng virut cúm có thể lưu hành trong mỗi mùa dịch cúm, nhưng rất khó dự đoán chủng nào sẽ gây ảnh hưởng nhiều nhất, điều này khác biệt ở từng quốc gia, từng mùa, và thậm chí là biến đổi ngay trong một mùa). Mặc dù vậy, việc tiêm ngừa vắc xin có thể giúp bạn tránh bị ốm, cũng như giảm nhẹ triệu chứng từ bệnh cúm ở những người đã tiêm ngừa vắc xin nhưng vẫn nhiễm bệnh, và có thể giúp bạn tránh phải nhập viện hay những nguy cơ chết người của bệnh cúm. Việc tiêm ngừa vắc xin cũng có thể giúp chúng ta tránh được những biến chứng nặng nề từ cúm. Trong một nghiên cứu được tiến hành trên một nhóm đối tượng từ độ tuổi 65 trở lên, vắc xin cúm được kết luận làm giảm đáng kể nguy cơ chết người do đột quỵ là 65% và bệnh tim là 22%. ²

Hơn thế nữa, tại nhiều quốc gia, người dân được khuyến cáo tiêm ngừa vắc xin sẽ được tiêm vắc xin cúm trong các chương trình y tế của chính phủ hoặc được chi trả bởi bảo hiểm y tế cá nhân: các đơn vị chi trả y tế trên toàn thế giới đều khuyến cáo tiêm ngừa vắc xin nhằm phòng tránh những biến chứng mà có thể gây tốn kém hơn cả chi phí nằm viện điều trị.

Nhưng dù cho bảo hiểm có chi trả hay không, có lẽ với mức chi phí chỉ bằng một vài ly café latte, phần lớn mọi người đều có thể bỏ ra để giảm nguy cơ mắc cúm.

Tôi vô cùng tự hào được làm việc trong một bộ phận phát minh và phát triển hàng triệu vắc xin vào mỗi mùa cúm để những ai muốn tiêm ngừa vắc xin đều có thể làm việc đó. Nhưng chúng tôi vẫn có thể làm nhiều hơn thế. Chúng tôi nỗ lực làm việc, nghiên cứu khoa học và y học nhằm đưa ra những vắc xin cúm toàn diện hơn, và chúng tôi cũng đang cân nhắc về việc những công nghệ sản xuất mới có thể giúp chúng tôi đạt được mục tiêu này ra sao. Về lâu dài, chúng tôi đang nhắm tới một loại vắc xin có thể ngăn ngừa được nhiều chủng virut cúm hơn, vượt xa những vắc xin hiện tại mới chỉ ngăn ba hoặc bốn chủng virut cúm. Điều này cũng có nghĩa là vắc xin cúm sẽ không cần thay đổi hàng năm nhằm đảm bảo phù hợp với các chủng cúm đang lưu hành và cũng có thể là chỉ cần tiêm một lần để phòng ngừa cúm qua nhiều mùa dịch cúm.

Nhưng ngay lúc này đây, tất cả chúng ta đều có thể làm hơn thế. Chúng ta có thể tiếp tục nâng cao nhận thức trong cộng đồng về những nguy hiểm của bệnh cúm và giá trị lợi ích của việc tiêm ngừa vắc xin trong việc giảm thiểu nguy cơ. Cá nhân tôi lưu tâm đến tất cả mọi đối tượng khi vào mùa cúm, nhưng tôi đặc biệt lưu tâm đến những người lớn tuổi, chẳng hạn như mẹ tôi, họ nhìn chung vẫn khỏe mạnh, tận hưởng những tháng ngày về hưu bên con cháu. Đối với họ, việc tiêm ngừa vắc xin thường niên cần được ưu tiên – họ dễ có khả năng phòng tránh cúm hơn, nhưng quan trọng hơn cả là phòng tránh về mặt dài hạn, đôi khi là những hậu quả của loại virut khó dự đoán này.

Hình biểu đồ: Vắc xin có thực sự hữu ích?

Cúm là loại bệnh khó đoán trước và có thể biến chứng nặng, có thể xảy đến ở mọi lứa tuổi. Tiêm ngừa vắc xin để phòng tránh: 

• Tiêm ngừa vắc xin giúp mọi lứa tuổi phòng tránh biến chứng
• Tiêm ngừa vắc xin được đặc biệt khuyến cáo ở nhóm đối tượng nguy cơ cao: Người già trên 65 tuổi, trẻ em dướii 5 tuổi, phụ nữ có thai và những người mắc bệnh mãn tính.
• Tiêm ngừa vắc xin bảo vệ bạn và những người xung quanh tránh virut lây lan.
• Tiêm ngừa vắc xin giúp bạn bảo vệ người thân và những đối tượng có nguy cơ dễ mắc bệnh trong xã hội

Tài liệu tham khảo

1. Kwong, Jeffrey C. et al N Engl J Med 2018:378:345-53 DOl: 10.1056/NEJMoa1702090

2. Wang CS, et al. Vaccine. 2007;25(7):1196-1203.